اجزای گوشی پزشکی
اگر تا حالا به گوشی پزشکی دقت کرده باشید، حتماً براتون سوال شده که این وسیله چطور کار می کنه و از چه قسمت هایی تشکیل شده. استتوسکوپ یکی از ابزارهای مهم پزشکیه که تقریباً همه دکترها ازش استفاده می کنن. از شنیدن صدای قلب گرفته تا ریه ها و شکم، این وسیله کارایی زیادی داره. در این مطلب، قراره تمام اجزای گوشی پزشکی رو بررسی کنیم. از قسمت Chest Piece گوشی پزشکی گرفته تا Ear Tips گوشی پزشکی، همه رو بهتون معرفی می کنیم.
جالبه بدونید که این وسیله خیلی بیشتر از یه ابزار ساده است. هر کدوم از قسمت های استتوسکوپ نقش مهمی توی تشخیص بیماری دارن. پس اگه می خواید اطلاعاتتون رو درباره این وسیله بیشتر کنید یا حتی قصد خرید گوشی پزشکی دارید، این مطلب رو از دست ندین.
اجزای گوشی پزشکی
خب، اول از همه، باید بدونیم که گوشی پزشکی از چند قسمت اصلی تشکیل شده که هر کدومشون وظیفه خاصی دارن. همونطوری که در مقاله { گوشی پزشکی چیست } توضیح دادیم، این اجزا شامل موارد زیر می شه :
- قطعه سینه ای (Chest Piece)
- قطعه استم (Stem)
- تیوب (Tube)
- دسته فلزی (Binaural)
- سر گوشی ها (Ear Tips)
حالا بیایید هر کدوم از این قسمت ها رو با جزئیات بیشتر بررسی کنیم.
1. قطعه سینه ای (Chest Piece) :
استتوسکوپ ها با توجه به نوع قطعه سینه ای (chest piece) به سه دسته تقسیم بندی می شن : گوشی پزشکی تک سر (Single Head Stethoscope) – گوشی پزشکی دو سر (Double Head Stethoscope) – گوشی پزشکی سه سر (Triple Head Stethoscope) که هر کدوم از این مدل ها کاربرد و ویژگی های خاص خودشون رو دارن و معاینه کننده بسته به نیازش یکی رو انتخاب می کنه.
قطعه سینه ای مهم ترین بخش گوشی پزشکیه که مستقیم روی بدن بیمار قرار می گیره و صداهای مختلف را دریافت می کنه و به بقیه اجزای گوشی پزشکی منتقل می کنه. این قطعه از دو بخش اصلی تشکیل شده است: دیافراگم و بل.
هر کدوم از این بخش ها وظیفه خاصی دارن و برای شنیدن صداهای مختلف طراحی شدن. حالا بیایید بیشتر در مورد این دو قسمت صحبت کنیم و ببینیم چه تفاوت هایی دارن.
دیافراگم (Diaphragm) گوشی پزشکی
دیافراگم گوشی پزشکی همون قسمت گرد و صاف که به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای استتوسکوپ شناخته می شه. این بخش معمولاً از جنس پلی اتیلن یا مواد مشابه ساخته شده و تخصص اون تو ضبط صداهای با فرکانس بالاست. یکی از بهترین برند هایی که از دیافراگم های حساس در گوشی پزشکی ها استفاده میکنه، استتوسکوپ لیتمن هست.
کاربرد های دیافراگم گوشی پزشکی :
دیافراگم گوشی پزشکی در بیشتر معاینات کاربرد داره، از جمله کاربرد های آن:
- 1. وقتی پزشک می خواد مطمئن بشه ریه ها درست کار می کنن یا صدای اضافی مثل خس خس و سوت توی تنفس وجود داره، از دیافراگم استفاده می کنه.
- 2. برای شنیدن دقیق و واضح ضربان قلب، دیافراگم عالیه. این قسمت به معاینه کننده کمک می کنه صداهای مربوط به جریان خون در قلب و عملکرد دریچه ها رو بررسی کنه. مثلاً اگه مشکلی مثل صدای غیر طبیعی یا اختلال توی ضربان وجود داشته باشه، دیافراگم به خوبی اونو منتقل می کنه.
- 3. دیافراگم می تونه صداهای شکم رو که فرکانس بالایی دارن، مثل صداهای ناشی از فعالیت روده، دریافت کنه. این کاربرد به تشخیص مشکلات گوارشی کمک زیادی می کنه.
- 4. یکی دیگه از کاربرد های دیافراگم، توانایی خوبش در حذف صداهای اضافی محیطه. وقتی توی یه محیط شلوغ هستی و باید صداهای بیمار رو بشنوی، دیافراگم با ساختارش این کار رو راحت تر می کنه.
چطور از دیافراگم استفاده کنیم ؟
خیلی ساده ! فقط کافیه دیافراگم رو مستقیم روی پوست بیمار بذارید و کمی فشار بدید. این فشار باعث می شه که صداها بهتر از بدن بیمار منتقل بشن و دیافراگم عملکرد بهتری داشته باشه. البته حواستون باشه که فشار زیادی وارد نکنید، چون ممکنه صداهای اضافی رو وارد استتوسکوپ کنه.
البته در بعضی از مدل ها مثل استتوسکوپ لیتمن کلاسیک 3، از تکنولوژی به خاصی استفاده شده که بر اساس میزان فشار، دیافراگم میتونه به بل تبدیل بشه.
عوامل نقض در عملکرد دیافراگم
عوامل نقض در عملکرد دیافراگم گوشی پزشکی می تونه شامل موارد زیر باشه :
- ضربه دیدن و خم شدن میله
- سوراخ شدن پرده دیافراگم
- تمیز کردن آن با آب زیاد
- شل شدن صفحه دیافراگم
بل (Bell) گوشی پزشکی
قسمت بل گوشی پزشکی همون قسمت کوچک تر قطعه سینه ای که بیشتر برای شنیدن صداهای با فرکانس پایین استفاده می شه. بل به خاطر طراحی خاصش می تونه صداهای آروم تر و عمیق تر بدن رو بهتر دریافت کنه. چست پیس گوشی پزشکی های mdf معمولا از دیافراگم و بل تشکیل شدن.
کاربرد های بل گوشی پزشکی :
قسمت بل گوشی پزشکی که عملاً پرده ای نداره، فقط در مواردی به کار می ره که صدای آن اندام از بمی خاصی برخورداره از جمله :
- 1. بل به معاینه کننده کمک می کنه تا صداهای جریان خون رو بشنوه، به خصوص وقتی پای مشکلات عروقی مثل تنگی عروق یا وجود صداهای غیر عادی وسط باشه. این صداها معمولاً فرکانس پایینی دارن و دیافراگم نمی تونه به خوبی اون ها رو دریافت کنه.
- 2. صداهای خاصی از قلب وجود دارن که فرکانس پایین دارن، مثل سوفل های قلبی یا صداهای اضافی که گاهی به دلیل مشکلات دریچه ای ایجاد می شن. اینجا بل وارد عمل می شه و این صداهای حساس رو شفاف به گوش پزشک منتقل می کنه.
- 3. هرچند دیافراگم برای صداهای واضح ریه مثل صدای ورود و خروج هوا عالیه، اما بل برای شنیدن صداهای عمیق تر و خاص تر ریه مثل صداهای ناشی از تراکم مایعات یا مشکلات خاص بهتر عمل می کنه.
- 4. وقتی معاینه کننده می خواد صدای آرام و فرکانس پایین اعضای داخلی مثل صداهای ضعیف معده یا روده رو بشنوه، استفاده از بل گوشی پزشکی کمک زیادی می کنه.
چطور از قسمت بل گوشی پزشکی استفاده کنیم ؟
برای استفاده از بل، کافیه اون رو روی پوست بیمار بذارید، ولی برخلاف دیافراگم نیازی به فشار زیاد ندارید. فشار کم کافیه تا صداهای بم و عمیق بدن رو واضح بشنوید. به همین دلیل، بل بیشتر برای شنیدن صداهایی استفاده می شه که نیاز به جزئیات بیشتری دارن. یکی از پرطرفدار ترین مدل های استتوکسوپ که چست پیس اون علاوه بر دیافراگم، بل با کیفیتی داره، گوشی پزشکی mdf 777 هست.
تفاوت دیافراگم و بل گوشی پزشکی
خب حالا که با هر دو بخش آشنا شدید، بیایید تفاوت های دیافراگم گوشی پزشکی و بل گوشی پزشکی رو جمع بندی کنیم:
| ویژگی | دیافراگم گوشی پزشکی | بل گوشی پزشکی |
| کاربرد اصلی | شنیدن صداهای فرکانس بالا (ریه، شکم، صدای واضح قلب) | شنیدن صداهای فرکانس پایین (صدای بم قلب، جریان خون) |
| طراحی | سطح صاف و گرد و نازک | سطح کوچیک و فرورفته |
| مناسب برای | شنیدن صداهای ریز و واضح | شنیدن صداهای عمیق و بم |
| نحوه استفاده | با کمی فشار روی پوست | بدون نیاز به فشار زیاد روی پوست |
2. قطعه استم (Stem)
Stem اون بخش کوچیک ولی خیلی مهم از گوشی پزشکیه که Chest Piece رو به Tube یا همون لوله های انتقال صدا وصل می کنه. شاید ظاهرش ساده به نظر برسه، اما استم یکی از اصلی ترین اجزای گوشی پزشکی که اگه نباشه، صداها نمی تونن به درستی از قطعه سینه ای به گوش معاینه کننده برسن.
استم معمولاً از فلز با کیفیت بالا ساخته می شه و طوری طراحی شده که صدا رو بدون افت کیفیت به بقیه اجزا منتقل کنه. درواقع این قطعه، صداهای دریافت شده توسط دیافراگم یا بل استتوسکوپ رو جمع آوری می کنه و از طریق تیوب به دسته های فلزی و ایرتیپس می فرسته.
ویژگی های قطعه استم
قطعه استم، علاوه بر نقش انتقال صدا، وظایف دیگه ای هم داره:
- استم نقش خیلی مهمی تو حفظ کیفیت صدا داره؛ یعنی اگه استم خوب طراحی نشده باشه، ممکنه صداهای اضافی وارد تیوب بشن یا وضوح صدا کاهش پیدا کنه .
- استم به معاینه کننده امکان می ده که بسته به نوع صدا، بین استفاده از دیافراگم یا بل سوئیچ کنه.
3. تیوب (Tube)
تیوب گوشی پزشکی یکی از اصلی ترین اجزای استتوسکوپ به حساب میاد. این قسمت، مثل یه مسیر جاده ای عمل می کنه که صداها رو از چست پیس به دسته های فلزی و در نهایت با حفظ کیفیت، به گوش معاینه کننده منتقل می کنه.
جنس تیوب معمولاً از مواد پلاستیکی یا PVC باکیفیته و طوری طراحی شده که صداها رو بدون هیچ نویز یا افت کیفیت انتقال بده. این بخش، علاوه بر وظیفه انتقال صدا، تأثیر زیادی روی راحتی و کاربرد گوشی پزشکی هم داره.
ویژگی های یه تیوب خوب
تیوب گوشی پزشکی باید چند ویژگی مهم داشته باشه تا عملکرد بهتری داشته باشه :
- انعطاف پذیری بالا : تیوب باید نرم باشه تا پزشک بتونه راحت گوشی رو حرکت بده یا زاویه شو تغییر بده.
- عایق بودن صدا : یه تیوب خوب باید نویز های اضافی محیط رو حذف کنه و صداها رو واضح و شفاف منتقل کنه.
- طول مناسب : تیوب گوشی پزشکی معمولاً بین 45 تا 68 سانتی متره. این طول استاندارد کمک می کنه که پزشک در فاصله مناسب از بیمار قرار بگیره.
- دوام بالا : جنس تیوب باید مقاوم باشه و در طول زمان خاصیتش رو از دست نده.
4. دسته فلزی (Binaural)
یکی دیگه از اجزای استتوسکوپ که کمتر بهش توجه می شه ولی خیلی مهمه، دسته فلزی یا همون Binaural هست. این بخش همون لوله های فلزی صیقلیه که بین تیوب گوشی پزشکی و ایرتیپس (گوش گیر ها) قرار می گیره. دسته فلزی، نقش مهمی توی انتقال صداهای بدن داره و اگه درست طراحی نشده باشه، کیفیت صداها افت می کنه.
نقش Binaural در گوشی پزشکی
دسته فلزی مثل یه پل ارتباطی عمل می کنه که صداهای دریافتی از تیوب رو به گوش معاینه کننده می رسونه. این بخش از جنس فلز مقاوم ساخته شده تا علاوه بر دوام بالا، صدا رو به بهترین شکل ممکن انتقال بده.
- انتقال بدون افت کیفیت : دسته فلزی، صداهای دریافتی از تیوب رو بدون هیچ گونه تغییر یا نویز منتقل می کنه.
- انحنای رو به جلو : دسته فلزی طوری طراحی شده که در راستای کانال گوش قرار می گیره و صداها واضح تر شنیده می شن.
- انعطاف پذیری همراه با استحکام : دسته فلزی هم مقاومه و هم انعطاف کافی داره تا معاینه کننده بتونه گوشی پزشکی رو به راحتی استفاده کنه.
ویژگی های یه دسته فلزی خوب
یک دسته فلزی خوب در گوشی پزشکی باید ویژگی های زیر رو داشته باشه :
- طراحی ارگونومیک : دسته فلزی معمولاً زاویه خاصی داره که باعث می شه ایرتیپس راحت تر توی گوش قرار بگیره و صداهای دریافتی شفاف تر باشه.
- جنس باکیفیت : جنس این دسته معمولاً از استیل ضدزنگه تا هم صدا رو بهتر منتقل کنه و هم دوام بیشتری داشته باشه.
- سازگاری با ایرتیپس : دسته فلزی باید با ایرتیپس گوشی پزشکی کاملاً هماهنگ باشه تا معاینه کننده هیچ ناراحتی یا افت کیفیتی احساس نکنه.
5. سرگوشی ها (Ear Tips)
ایرتیپس وظیفه داره که صداهایی که از قطعه سینه ای (دیافراگم یا بل) گوشی پزشکی دریافت شده رو به گوش معاینه کننده برسونه. اما چیزی که این قطعه رو خیلی خاص می کنه، توانایی حذف صداهای محیطیه. ایرتیپس با قرار گرفتن درست توی گوش، جلوی ورود نویز و صداهای اضافی رو می گیره و باعث می شه پزشک فقط روی صداهای دریافتی از بدن بیمار تمرکز کنه.
انواع Ear Tips گوشی پزشکی
Ear Tips انواع مختلفی داره که عبارت اند از :
- ایرتیپس نرم و سیلیکونی : این مدل ها نرم و انعطاف پذیر هستن و راحت داخل گوش قرار می گیرن. ایرتیپس سیلیکونی محبوبیت بیشتری دارن چون هم راحت هستن و هم به خوبی صداهای اضافی رو حذف می کنن.
- ایرتیپس پلاستیکی یا سخت : ایرتیپس های سخت معمولاً ارزان تر هستن ولی گوش رو اذیت می کنن. این نوع بیشتر برای استفاده های کوتاه مدت مناسبه.
ویژگی های Ear Tips خوب
ویژگی های Ear Tips خوب شامل موارد زیر می شه :
- جنس نرم و راحت : ایرتیپس باید طوری طراحی بشه که استفاده طولانی مدت باعث خستگی گوش نشه.
- اندازه مناسب : ایرتیپس در سایز های مختلف قابل تعویضه تا متناسب با گوش معاینه کننده باشه.
- عایق صدا : ایرتیپس خوب باید جلوی ورود صداهای محیطی رو بگیره و تمرکز رو روی صداهای بدن بیمار بذاره.
- قابلیت تمیز کردن : جنس ایرتیپس باید به راحتی قابل تمیز کردن باشه تا از تجمع آلودگی و باکتری جلوگیری بشه.
جمع بندی
گوشی پزشکی یا استتوسکوپ از اجزای مختلفی ساخته شده که هرکدام نقش مهمی در عملکرد این وسیله دارن. دیافراگم گوشی پزشکی برای شنیدن صداهای فرکانس بالا، مانند صدای ریه ها و ضربان قلب، استفاده می شه. از سوی دیگر، بل گوشی پزشکی برای تقویت صداهای فرکانس پایین به کار می ره. علاوه بر این، کیفیت تیوب و ایرتیپس تأثیر زیادی بر وضوح صدا و راحتی استفاده از گوشی پزشکی دارن.
امیدوارم این مقاله بهتون کمک کرده باشه تا با اجزای استتوسکوپ و کاربرد هاش بیشتر آشنا بشید. اگه سوالی دارید، حتماً توی بخش نظرات با ما در میون بذارید.